Historia Hiszpanii

Historia tego kraju bez wątpienia należy do ciekawych, ale i długich, dlatego też postaram się Wam przybliżyć jej kontekst w wielkim skrócie. Przede wszystkim trzeba pamiętać, że to kraj wielokrotnie podbijany i zdobywany, a do tego początkowe ślady człowieka w tym regionie sięgają już czasów przed naszą erą! Co jeszcze wiemy na temat Hiszpanii?

Hiszpania zlokalizowana jest na półwyspie Iberyjskim i nazwa ta pochodzi od ludu iberyjskiego, który zajmował ten obszar wiele setek lat temu, bo już w 900 r.p.n.e. Oblegali oni południowo – wschodnie obszary. Natomiast w centrum oraz na terenach północno – zachodni znajdowali się Celtowie. Była również część mieszana tj. Celtyberowie. Później zaczęły się tworzyć kolonie fenickie, a następnie ich pozycję przejęli Kartagińczycy. Potem nastąpił okres romanizacji (nie wliczając Basków).

Kolejne lata

Los po raz kolejny się odmienił i w 710 roku nastąpił pierwszy najazd arabski. Wystarczyło kilka lat, aby opanować praktycznie cały półwysep. Po roku 718 zaczął się natomiast okres rekonkwisty, który trwał według źródeł aż 800 lat. Z początkiem VIII wieku odzyskaną jedną część kraju i powstało królestwo Asturii. Następnie frankowie opanowali kolejny teren, tworząc Machię Hiszpańska. Nie mniej powstałe państwo arabskie – Al. Andalus przewyżało rozwojem cywilizacyjnym pozostałe średniowieczne kraje. Cordoba była wtedy ogromnym miastem i do tego wyjątkowym ośrodkiem kultury.

Znaczące małżeństwo

Nadchodzi rok 1479 i dochodzi do Uni personalnej Kastylii i Aragonii – a to za sprawą małżeństwa Izabeli I Katolickiej z Ferdynandem II Katolickim. Władz podporządkowała sobie zakony rycerskie i zabiegała o umocnienie religii katolickiej. W 1492 roku nastąpiło odbicie Grenady, a później udało się przyłączyć Nawarę (1512) i to kończyło proces jednoczenia Hiszpanii. Potem za sprawą Kolumba i jego odkrycia Ameryki, a także przejęcia Wysp Kanaryjskich zaczęła się ekspansja zamorska. Z czasem Hiszpania stała się największym mocarstwem europejskim i kolonijnym. Jednak przez ciągłe wojny i koszty związane z utrzymaniem armii okazały się bardzo wyczerpujące i niszczyły finanse kraju.

W kolejnych latach Hiszpania coraz bardziej traciła swoje wpływy – najpierw Portugalia, potem Niderlandy, później pojawiła się porażka w wojnie z Francją. Kolejny kłopot to fakt, że wygasła linia Habsburgów i nastąpiła walka o tron. Tym samym lata 1701-1714 to wojna sukcesyjna. Wojnę wygrywają francuscy Burbonowie, a Hiszpania traci głównie na rzecz Austrii aktualne posiadłości w Europie. Od tego momentu królowie podjęli próbę unowocześniania i centralizacji kraju. Został utrzymany też sojusz z Francją.

Powrót na tron

W roku 1814 na tron wraca Ferdynand VII i znosi konstytucje, a także wszczyna prześladowania liberałów. Natomiast w latach 1808-1824 Hiszpania po raz kolejny znajduje się w trudnej sytuacji, co ułatwiło większości kolonii wyzwolenie się spod panowania hiszpańskiego. Następne lata to liczne wojny domowe tj: 1833-1839, 1847-1849, 1872 i 1876 – a to oznaczało sukces liberałów, którzy rządzili w okresie Izabeli II. W roku 1868 Izabella II została obalona i dwa lata później wybrano Amadeusz I Sabaudzkiego na tron – niestety miał on problem, żeby zapanować nad zamętem politycznym i abdykował po 3 latach. Potem mamy kolejny przewrót  Burbonowie wracają na tron. Jako podstawę rządów przyjęto kompromis pomiędzy bogatym mieszczaństwem a posiadaczami ziemskimi.

Z czasem zaczęły powstawać pierwsze partie polityczne m. in w 1879 roku Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza (PSEO). 9 lat później podczas wojny z USA utraciła swoje kolonialne posiadłości w Ameryce i Azji, ale za to zyska posiadłości w Afryce (północne Maroko, Sahara Zachodnia, Gwinea Równikowa). Bez wątpienia klęska wojenna wywołała spory wstrząs wśród intelektualistów, którzy zaczęli szukać drogi na odrodzenie ojczyzn. Do tego sytuacje w kraju komplikowały ruchy sarkastyczne, przede wszystkim regiony Katalonii i Baskonii. Dlatego też w roku 1923 generał M. Primo de Rivera wprowadził dyktaturę wojskową. Jednak w 1930 roku był zmuszony ustąpić. A gdy w 1931 roku wybory wygrali republikanie, to Alfons XIII opuścił kraj.

Kolejne zmiany

Tym samym ustanowiono nową konstytucję i parlamentarny system sparowania rządów, kładąc nacisk na szeroki zakres praw i wolności, a także rozdzielono Kościół i Państwo. Natomiast rok później, czyli 1932 uchwalono autonomię  Katalonii.  Gdy w roku 1933 rządy przejęły ugrupowania prawicowe, to można było zaobserwować wzrost napięć na tle społecznym, ale też narodowym. W roku 1936 sukces odniósł Font Ludowy, co spotkało się z nagłą reakcją prawicy i doprowadziło to do wojny domowej (1936-1939). Wtedy na czele zamachu stanu stanął Franco. Wojna zakończyła się sukcesem nacjonalistów, a także ustanowieniem autorytarnej dyktator Franco. Opierał swój władze na podporządkowaniu armii oraz Falandz Hiszpańskiej, co oznacza ze głosił powrót do tradycyjnej wartości, w zgodzie z kościołem.

Izolacja polityczna

Hiszpania po roku 1945 znajdowała się w sporej izolacji politycznej, a także gospodarczej, przez co do roku 1955 nie udało jej się uzyskać członkostwa w ONZ. W roku 1956 Maroko udało się uzyskać niepodległość – jednak Ceuta i Melilla zostały jako tereny hiszpańskie. Końcówka lat 50 to kolejne napięcia społeczne. Kolejne lata przynosiły politykę liberalizacji gospodarki, a także skupiono się na ożywianiu kontaktów ekonomicznych z Zachodem.

Z czasem władzę przejął Jan Karol I. Tak oto z poparciem monarchy rozpoczyna się proces odrodzenia i wejścia ponownie w demokracje parlamentarną. W latach 1977-1983 historyczne prowincje Hiszpanii zaczęły otrzymywać status regionalnych wspólnot autonomicznych. Od 1982 najwięcej do powiedzenia na scenie politycznej ma PSOE i Prawicowy Sojusz Ludowy.

Przystąpienia do sojuszy

Kolejne lata to przystąpienie do NATO (1982), a później do EWG (aktualna UE) w roku 1986. Niestety od lat 90 panowało duże bezrobocie, ale to nie stało na przeszkodzenie w sporym sukcesie gospodarczym. Niestety problem jedności narodu komplikuje Kraj Basków i Katalonia, które systematyczne dążą do emancypacji. Dlatego też w 2006 przyjęto status, który daje Katalonii większą autonomię.